Bu duruma “PRİMER AMENORE” denir .
Ergenlerde meme gelişimi ve adet döngüsü yakın ilişkilidir.
Ergenlik (puberte) cinsel olgunluk ve üreme kapasitesine ulaşma sürecidir. Kızlarda erkeklerden yaklasik 2 yıl önce baslar. Genellikle 10-14 yaşlarında.
Ergenliğe giriş yaşı genetik ve çevresel etkenlerden etkilenir. Ayrıca vücut yağ miktarı ve yapısı da rol oynar. Önce hızlı bir boy uzaması (büyüme hormonu uyarısıyla) ve takiben ikincil seks özellikleri (estrojen hormonu etkisiyle) meme gelişimi görülür. Beyin organının hipotalamus ve hipofiz bezlerinden gelen uyarılarla yumurtalıklardan kadınlık hormonu olan estrojen ve ek olarak böbrek üstü bezlerinden daha az miktarda erkeklik (androjen) hormonu olan testosteron (ayrıca dehidroepiandrosteron) salgılanmaya başlar.
Estrojen meme gelişimi ve iç ve dış kadın cinsel organ olgunlaşmasını yönetirken testosteron ve böbrek üstü bezlerinden salgılanan diğer androjenik hormonlar koltuk altı ve dış cinsel organ (pubik) kıllanmasını uyarırlar.
Meme gelişiminin 8 yaşından önce başlaması erken puberte olarak kabul edilir ve nedenleri mutlaka araştırılmalıdır.
14 yaşta hala meme gelişiminin başlamamış olması da geç pubertedir ve yine araştırılmalıdır.
Ergenlikte duygusal ve duygu durum değişiklikleri hormonal olgunlaşmaya eşlik eder. Kız çocuklarında ilk cinsel olgunlaşma meme gelişmesi ile kendisini gösterirken en son fizyolojik olay, ilk adet kanamasının (menarş) başlamasıdır.
Memeler gelişmeye başlamışsa ilk adet kanaması için 16 yaşa kadar sadece beklenebilir.
Ama 16 yaş tamamlandığı halde hala ilk adetin başlamamış olması (Primer amenore) anormaldir ve araştırılmalıdır.
Menarş ile birlikte artık boy uzaması yavaşlar ve birkaç yıl içinde de durur.
Diğer bir deyişle, kız çocuklarının en hızlı boy uzama dönemi menarş başlamadan öncedir.
Genel olarak adet kanamaları ne kadar erken başlarsa boy o kadar kısa, ne kadar geç başlarsa o kadar uzun olur.
Menarşı izleyen birkaç yıl adet kanamalarının düzensiz olması doğaldır. Beyindeki merkezlerin olgunlaşması ile adetler düzene girer. Bu süreç bazı kızlarda birkaç ay, bazılarında ise yıllar sürecek kadar uzundur.
Yumurtlama ile projesteron (yumurtlama hormonu) denilen hormon salgılanmaya başlar ve adet döngüsü düzenli hale gelir. Estrojen hormonu tek başına rahimi döşeyen doku tabakasını (endometrium) uyarır ve kalınlaştırır. Ancak yumurtlama olursa estrojene ek olarak salgılanan progesteron hormonu adet döngülerini düzenli hale getirir.
O halde bir kadın her ay adet görüyorsa yumurtlama oluyor (estrojen ve progesteronun birlikte etkisiyle), sadece 2-3 ayda bir adet oluyorsa yumurtlama olmuyor (tek başına estrojen etkisiyle) demektir.
Erişkinlerde sağlıklı olan her ay adet görülmesidir. Aksine adetler sürekli şekilde gecikmeli oluyorsa bu ciddi bir sağlık sorunudur, endometrium aşırı kalınlaşır ve kansere kadar giden hastalıklara yol açabilir.
Sonuc olarak 16 yaşında meme gelişimi başlamış ama henüz adet görmemiş ise:
İkincil cinsel özellikleri yani meme gelişmesi, aksillar ve pubik kıllanması normal, dıştan muayenesinde vücut hatları kadın yapısında, boy uzaması aynı yaştaki arkadaşları ile uyumlu bir kız çocuğu adet kanamasının başlamaması primer amenore:dır.
Bu genç kızlarda öncelikle vaginal muayene ile vajina varlığı ve ultrason ile rahim olup olmadığı bakılmalıdır. Başka bir şikayetleri yoksa ağrı akıntı gibi , genellikle rahim yoktur ancak yumurtalıklar normaldir . Vajina da kör bir vajinadir .